در کشاورزی مکانیزه، سیکلوتیلر تراکتور یکی از ابزارهای کلیدی برای خاکورزی ثانویه است. در این مقاله شما با تعریف، اجزا و نحوه کارکرد سیکلوتیلر آشنا می شوید. سیکلوتیلر که با نام کلوخ شکن نیز شناخته می‌شود، ابزاری پشت تراکتوری است که برای خرد کردن کلوخه‌های خاک، آماده‌سازی بستر بذر و تسطیح زمین طراحی شده است. طبق آمارهای کشاورزی، استفاده از سیکلوتیلر می‌تواند زمان آماده‌سازی زمین را تا ۵۰% کاهش دهد.
تعریف کامل و دقیق سیکلوتیلر
سیکلوتیلر جزو دستگاه های خاکورزی ثانویه است که به تراکتور متصل می‌شود و برای عملیات پس از شخم اولیه (مانند کار با چیزل یا گاوآهن) استفاده می‌گردد. در زمین‌های نرم، سیکلوتیلر می‌تواند به طور مستقیم برای شخم‌زنی اولیه نیز به کار رود. اصلی‌ترین هدف سیکلوتیلر، خرد کردن کلوخه‌های بزرگ خاک به تکه‌های کوچک بدون تبدیل خاک به پودر نرم است. این ویژگی از فرسایش آبی و بادی جلوگیری می‌کند و بقایای گیاهی را حفظ می‌نماید تا نفوذ آب و هوا به خاک تسهیل شود.
به عبارت ساده سیکلوتیلر تراکتور، ابزاری مکانیزه برای تسطیح مرغوب زمین، شکستن لایه‌های سخت زیرین خاک (ایجادشده توسط تردد تراکتور) و آماده‌سازی سطحی بدون فشرده‌سازی است. این دستگاه در مزارع بزرگ کاربرد دارد و با تراکتورهای 75 تا 200 اسب بخار سازگار است. تاریخچه سیکلوتیلر به دهه ۱۹۵۰ میلادی بازمی‌گردد، زمانی که کشاورزان اروپایی برای کاهش نیروی کار، چنین ادواتی را توسعه دادند.
اجزای اصلی سیکلوتیلر تراکتور: بررسی دقیق ساختار
برای درک بهتر سیکلوتیلر تراکتور باید با اجزای کلیدی آن آشنا شویم. سیکلوتیلر از بخش‌های مکانیکی مقاوم ساخته شده که با قدرت تراکتور کار می‌کند. اجزای اصلی عبارتند از:
- تیغه‌های چرخشی: تیغه‌های فولادی با زاویه خاص برای برش و خرد کردن کلوخه‌ها (تعداد تیغه‌ها بسته به مدل، ۷ تا ۳۲ عدد).
- شفت خروجی و گاردان: شفت در پشت دستگاه با گاردان مجهز به پیچ محافظ برای انتقال قدرت از تراکتور.
- گیربکس دور متغیر: با سرعت‌های 540/1000 دور در دقیقه برای تنظیم سرعت چرخش تیغه‌ها.
- غلطک عقب قابل تنظیم: انواع غلطک قفسه‌ای، دندانه‌ای یا پکری برای فشرده‌سازی ملایم خاک و تسطیح سطح (قابل تنظیم با پین).
- ماله تسطیح عقب: برای صاف کردن نهایی سطح زمین.
- اتصال سه‌نقطه: قابلیت ۲ و ۳ منظوره برای اتصال ایمن به تراکتور با محافظ سنگ برای جلوگیری از آسیب.
- قابلیت نصب بذرکار: امکان اتصال مستقیم بذرپاش برای کاشت همزمان.
این اجزا با مواد مقاوم مانند فولاد آلیاژی ساخته می‌شوند تا در خاک‌های سخت دوام بیاورند. وزن سیکلوتیلر از ۵۰۰ تا ۱۸۰۰ کیلوگرم متغیر است، البته بسته به اندازه و مدل.
نحوه کارکرد سیکلوتیلر تراکتور:
سیکلوتیلر با نیروی هیدرولیکی یا مکانیکی تراکتور فعال می‌شود و تیغه‌های چرخشی آن با سرعت بالا خاک را مخلوط و خرد می‌کنند. نحوه کار به شرح زیر است:
- 1. اتصال به تراکتور: از طریق سیستم سه‌نقطه، دستگاه به تراکتور متصل شده و گاردان به شفت PTO وصل می‌گردد.
- 2. فعال‌سازی چرخش: گیربکس دور را تنظیم کنید (معمولا ۱۰۰۰ دور برای خاک‌های سنگین) و تراکتور را با سرعت ۵-۱۰ کیلومتر در ساعت حرکت دهید.
- 3. خرد کردن و مخلوط: تیغه‌ها کلوخه‌ها را به تکه‌های معمولا حدود ۲×۲ سانتی‌متر تبدیل می‌کنند، بقایای گیاهی را با خاک مخلوط کرده و لایه‌های سخت را می‌شکنند.
- 4. تسطیح: غلطک عقب و ماله، سطح را مسطح می‌کنند بدون ایجاد فشرده‌سازی بیش از حد.
- 5. عملیات همزمان: در مدل‌های پیشرفته، بذرکار متصل شده و بذر مستقیم در بستر آماده کاشته می‌شود.
عمق کار سیکلوتیلر تا ۳۰ سانتی‌متر است و سرعت بالای آن (تا ۱ هکتار در ساعت) تردد تراکتور را کاهش می‌دهد. این فرآیند بدون ایجاد پودر نرم، ساختار خاک را حفظ کرده و از فرسایش جلوگیری می‌کند.
نتیجه‌گیری
سیکلوتیلر یک کلوخ شکن پیشرفته برای خاکورزی ثانویه، آماده‌سازی بستر بذر و تسطیح زمین بدون آسیب به ساختار خاک است. با اجزای مقاوم و کارکرد ساده، این دستگاه بهره‌وری کشاورزی را افزایش می‌دهد و هزینه‌های سوخت و نیروی کار را کاهش می‌دهد.